Τα τελευταία χρόνια τα παιδιά φαίνεται να δαπανούν ολοένα και περισσότερο χρόνο μπροστά στην οθόνη, κάτι που συνδέεται αρνητικά με την ανάπτυξη φυσικών και γνωστικών ικανοτήτων, ενώ φαίνεται να υπάρχει θετική σύνδεση με προβλήματα ύπνου, κατάθλιψης, άγχους αλλά και παχυσαρκίας.
Με βάση μάλιστα τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας τα βρέφη έως 1 έτους δεν πρέπει να εκτίθενται καθόλου σε οθόνες, ενώ για παιδιά μεγαλύτερα των 2 ετών οι συνιστώμενες ώρες έκθεσης ημερησίως είναι έως 1-2.
Αυξημένος δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ)
Έχει αποδειχθεί ότι η παρακολούθηση τηλεόρασης κατά τη διάρκεια των γευμάτων συσχετίζεται με αυξημένο ΔΜΣ. Σε μια έρευνα μάλιστα, που διεξήχθη σε 8 ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας σε παιδιά 10-12 ετών, το 45% δήλωσε ότι παρακολουθούσε τηλεόραση κατά το πρωινό, το 54% κατά το μεσημεριανό και το 68% κατά το βραδινό τους γεύμα.
Τρόφιμα με χαμηλή διατροφική αξία
Όπως προκύπτει από 13 μελέτες που διεξήχθησαν σε παιδιά 1-18 ετών τα τρόφιμα που επιλέγονται κατά την παρακολούθηση τηλεόρασης είναι κατώτερης διατροφικής αξίας. Αυτά είναι κυρίως γλυκά, αλμυρά σνακ, αναψυκτικά με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, τηγανιτά, ‘’junkfood’’ όπως πίτσα, καθώς και τρόφιμα πλούσια σε κορεσμένα και trans λιπαρά. Βρέθηκε επίσης ότι η κατανάλωση αναψυκτικών0 ήταν τριπλάσια σε παιδιά που έτρωγαν και αλμυρά σνακ.
Χαμηλότερη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών
Η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών φαίνεται να επηρεάζεται αρνητικά με την αυξημένη παρακολούθηση οθονών. Συγκεκριμένα, έρευνα έδειξε ότι παιδιά 10 ετών που παρακολουθούσαν τηλεόραση κατά το γεύμα τους, φάνηκε να καταναλώνουν 0,39 μερίδες φρούτων και λαχανικών ημερησίως, ενώ οι συνομήλικοί τους που δεν συνδύαζαν το γεύμα τους με τηλεόραση 2,07 μερίδες ημερησίως.
Σύσταση γευμάτων
Σε παιδιά προσχολικής ηλικίας που παρακολουθούν τηλεόραση ενώ τρώνε τα γεύματα εμφανίζουν αυξημένη περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και μειωμένη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη, συστατικό που είναι σημαντικό για την ανάπτυξή τους.
Στους εφήβους, στα γεύματα που καταναλώνονται με τηλερόταση το πρωτεϊνικό περιεχόμενο παραμένει επίσης χαμηλό με ταυτόχρονη μειωμένη πρόσληψη φυτικών ινών (μειωμένη κατανάλωση σιτηρών) και διπλάσια κατανάλωση καφεΐνης ή αναψυκτικών που την περιέχουν συγκριτικά με τους συνομήλικούς τους.
Ο τρόπος με τον οποίο η τηλεόραση μπορεί να επηρεάσει το διατροφικό προφίλ των παιδιών είναι πολύπλευρος
‘’ Mindless eating’’.
Προωθείται η απερίσκεπτη κατανάλωση τροφής, καθώς τα παιδιά χαζεύουν το αγαπημένο τους πρόγραμμα χάνουν τον έλεγχο στην ποσότητα της μερίδας τους, χωρίς να ακούνε το σώμα τους και τις ανάγκες του.
Προβολή ανθυγιεινών τροφίμων.
Είναι γνωστό ότι η πλειοψηφία των προβαλλόμενων προϊόντων είναι αυξημένου ενεργειακού περιεχομένου και χαμηλής θρεπτικής αξίας. Δεδομένου ότι τα παιδιά είναι πιο ευάλωτα στα διαφημιστικά σποτ είναι πιθανό οι διατροφικές τους συνήθειες να διαμορφωθούν από αυτά.
Καθιστικός τρόπος ζωής.
Τα παιδιά μαθαίνουν να κάθονται και ξεχνάνε την κίνηση. Το παιχνίδι και αργότερα η φυσική δραστηριότητα αντικαθίστανται από την παθητική παρακολούθηση, που συνεπάγεται μειωμένη ενεργειακή δαπάνη και εν τέλη αύξηση σωματικού βάρους.
Παχυσαρκία
Ως παχυσαρκία ορίζεται το υπερβάλλον λίπος στον ανθρώπινο οργανισμό με επακόλουθο την αύξηση του σωματικού βάρους. Η παιδική παχυσαρκία έχει περισσότερες πιθανότητες να συνεχιστεί και σαν παχυσαρκία στην ενήλικο ζωή και γι’ αυτό κρίνεται σημαντική η έγκαιρη πρόληψη και η αντιμετώπισή της.
Ο ρόλος των γονέων
Ο γονεϊκός ρόλος έχει ιδιαίτερη σημασία, αφού οι ίδιοι οι γονείς συμμετέχουν στην διαμόρφωση των διατροφικών προτύπων των παιδιών, ενώ παράλληλα μπορούν να θέσουν κανόνες και όρια στις συνήθειές τους. Έχει φανεί μάλιστα πως όταν τα παιδιά τρώνε μαζί με τους γονείς τους καταναλώνουν περισσότερα φρούτα και λαχανικά. Τέλος, τα τακτικά γεύματα και η αποφυγή παράλειψής τους σχετίζονται με διατήρηση του ΔΜΣ εντός των φυσιολογικών ορίων και μειωμένες πιθανότητες εμφάνισης παχυσαρκίας.
Βιβλιογραφικές παραπομπές:
- Domingues-Montanari, Sophie, (2017), “Clinical and psychological effects of excessive screen time on children”
- Li, Cheng, Sha et al, (2020), “The relationship between screen use and health indicators among infants, toddlers, and preschoolers: A meta – analysis and systematic review”
- Avery, Anderson, McCullough, (2017), “Associations between children’s diet quality and watching television during meal or snack consumption: A systematic review”
- Vik, Bjornara, Overby et al, (2013), “Associations between eating meals, watching TV while eating meals and weight status among children, ages 10-12 years in eight European countries: the energy cross-sectional study”
0 σχόλια για “Συμβολή της τηλεόρασης στην παιδική παχυσαρκία”